تاریخچه کشتی در ایران و جهان
پیدایش کشتی در دوران باستان
کشتی یکی از قدیمی‌ترین ورزش‌های شناخته شده در جهان است که شواهد آن در تمدن‌های باستانی همچون سومر، مصر و یونان دیده می‌شود. نقوش برجسته بر دیوارهای مقبره‌های مصری قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال دارند که مردانی در حال کشتی گرفتن را نشان می‌دهند. در میان‌رودان نیز الواح گلی یافت شده که حرکات کشتی‌گیران را به تصویر کشیده‌اند. در هند، چین و حتی آمریکای مرکزی نیز نشانه‌هایی از کشتی به چشم می‌خورد. این گستردگی جغرافیایی نشان‌دهنده‌ی جهانی بودن این ورزش از دیرباز است. کشتی از ابتدا نه‌تنها نوعی رقابت بدنی بلکه تمرینی برای جنگاوران و سربازان محسوب می‌شد. ریشه‌های فرهنگی و آیینی این ورزش در اقوام مختلف قابل مشاهده است. از این رو، کشتی را می‌توان یکی از نخستین اشکال ورزش سازمان‌یافته دانست.
2. کشتی در ایران باستان
در ایران، کشتی سابقه‌ای دیرینه دارد و همواره بخشی از فرهنگ و آیین‌های ملی بوده است. کشتی‌گیری در دوران مادها و هخامنشیان به‌عنوان بخشی از آموزش نظامی رواج داشته است. در شاهنامه فردوسی، شخصیت‌هایی مانند رستم و سهراب به مهارت در کشتی شهرت دارند. آیین پهلوانی و زورخانه، که قدمتی چند صد ساله دارد، کشتی را با جنبه‌های معنوی و اخلاقی درآمیخته است. کشتی در ایران تنها یک ورزش نیست، بلکه نمادی از مردانگی، شجاعت و فروتنی است. پهلوانانی چون پوریای ولی نه تنها به دلیل توانایی فیزیکی، بلکه به خاطر اخلاق پهلوانی مورد ستایش قرار گرفته‌اند. این تلفیق فرهنگ و ورزش در ایران باعث شده کشتی جایگاه ویژه‌ای در جامعه داشته باشد. حتی امروزه نیز کشتی یکی از پرافتخارترین رشته‌های ورزشی ایران است.
3. گسترش کشتی در دوران مدرن
با ورود به قرون وسطی و سپس عصر جدید، کشتی دچار تغییراتی شد و اشکال مختلفی از آن در اروپا، آسیا و آمریکا ظهور یافت. در اروپا، کشتی‌های محلی مانند «گریکو-رومن» (کشتی فرنگی) شکل گرفت که قوانینی خاص داشت. در قرن نوزدهم، کشتی به‌عنوان ورزش رسمی وارد رقابت‌های جهانی شد و اولین حضور آن در المپیک ۱۸۹۶ بود. همزمان، آمریکا نیز سبک کشتی آزاد را توسعه داد که انعطاف بیشتری نسبت به کشتی فرنگی داشت. سازمان‌های بین‌المللی برای ساماندهی این ورزش تأسیس شدند، از جمله فدراسیون جهانی کشتی (UWW). استانداردسازی قوانین باعث شد کشتی جنبه جهانی‌تری به خود بگیرد. رسانه‌ها و مسابقات تلویزیونی نیز در گسترش محبوبیت کشتی در قرن بیستم نقش مهمی داشتند. اکنون کشتی بخشی از برنامه ثابت المپیک و مسابقات قهرمانی جهان است.
4. پیشرفت کشتی در ایران معاصر
ایران در قرن بیستم به یکی از قدرت‌های برتر کشتی جهان تبدیل شد. نخستین مدال‌های بین‌المللی ایران در دهه ۱۹۵۰ به دست آمدند. کشتی‌گیرانی چون غلامرضا تختی، امامعلی حبیبی و عبدالله موحد نمادهایی از دوران طلایی کشتی ایران هستند. فدراسیون کشتی ایران به تدریج ساختار حرفه‌ای‌تری پیدا کرد و باشگاه‌ها و مدارس کشتی در سراسر کشور ایجاد شدند. رسانه‌ها نیز در شناساندن قهرمانان کشتی به مردم نقش ایفا کردند. کشتی در ایران از حمایت مردمی بالایی برخوردار است و مسابقات کشوری همیشه با استقبال گسترده مواجه می‌شوند. ورزشکاران ایرانی در رقابت‌های جهانی و المپیک همواره جزء مدعیان اصلی بوده‌اند. موفقیت‌های کشتی‌گیران ایرانی در سطح جهانی، این ورزش را به نماد غرور ملی تبدیل کرده است.
