گذشته پرشکوه کشتی در تاریخ ایران
کشتی از دوران باستان با روح ایرانیان درآمیخته است. این ورزش بازتابی از مبارزه، اخلاق و دلیری است که در آیینهای دیرینهای چون زورخانه و مرام پهلوانی ریشه دارد. داستانهای شاهنامه و حکایتهای محلی، همیشه تصویری از یک پهلوان کشتیگیر در دل خود دارند. رزمهای تنبهتن در این متون، نماد حقطلبی و افتخارند. کشتی در ایران نهفقط وسیلهای برای رقابت، بلکه ابزاری برای تجلی هویت است. فرهنگ ایرانی همواره کشتی را ستوده و آن را مقدس شمرده است. نسلها از این سنت آموختهاند. همچنان این ریشهها در زندگی اجتماعی ایرانیان جاری است.
۲. قهرمانان کشتی، چهرههای اسطورهای معاصر
در ذهن ایرانیان، قهرمانان کشتی بیشتر از یک ورزشکار هستند؛ آنان پهلواناند. شخصیتهایی چون تختی، موحد و یزدانی نماد اخلاق و تلاشاند. محبوبیت آنان از میدانهای ورزش فراتر رفته و به قلب جامعه نفوذ کرده است. قصههای پهلوانیشان همچون اسطورهها بازگو میشود. آنها با شکستناپذیری و تواضع، تصویر مثبتی از فرهنگ ایرانی ارائه دادهاند. مردم قهرمانی را با انسانیت این چهرهها معنا میکنند. موفقیت آنها موجی از اتحاد و شور در جامعه پدید میآورد. بهنوعی، کشتیگیران امروز ادامهدهنده افسانههای دیروزند.
۳. کشتی بهمثابه جشن همبستگی محلی
جشنهای محلی در ایران اغلب با کشتی آمیختهاند. این رقابتها نهتنها سرگرمی بلکه آیینی اجتماعی محسوب میشوند. در روستاها و شهرهای شمالی و غربی ایران، کشتی بخش جداییناپذیر مراسم فرهنگی است. مردم برای دیدن مسابقات گردهم میآیند، موسیقی و سنت، فضا را جادویی میکند. این مراسم فرصتی برای گفتوگو، شادی و بازسازی هویت بومیاند. پیوند نسلها در این فضاها شکل میگیرد. کشتیگیران در چنین محیطی رشد میکنند و فرهنگ خود را در قالب ورزش بازآفرینی میکنند. حضور مردم، کشتی را به آیینی زنده بدل میسازد.
۴. رسانه و بازآفرینی قهرمانان کشتی
تلویزیون، سینما و فضای مجازی در ترویج کشتی آزاد نقش مؤثری دارند. مسابقات کشتی از پربینندهترین برنامههاست. مستندهایی از زندگی قهرمانان، فرهنگ پهلوانی را روایت میکنند. فیلمها نیز گاه با الهام از زندگی کشتیگیران ساخته میشوند. این بازآفرینیها بر جایگاه اجتماعی کشتی افزودهاند. رسانهها با تمرکز بر لحظات انسانی و تلاشهای نفسگیر، بُعدی احساسی به ورزش میبخشند. کشتیگیران به قهرمانانی عمومی تبدیل میشوند که مردم با آنها همذاتپنداری میکنند. رسانه، پلی است میان فرهنگ سنتی و دنیای مدرن.