کسب امتیاز با پرتابهای دو امتیازی
بازیکنانی که از داخل محدوده قوس سهامتیازی شوت میزنند، با موفقیت توپ را وارد سبد کنند، دو امتیاز میگیرند. این نوع شوت سادهتر از شوتهای سهامتیازی است و بیشتر در جریان بازی استفاده میشود. بازیکن باید نقطه مناسبی را برای پرتاب انتخاب کند. تکنیکهایی مثل فلوتر یا جامپشات در این روش مفید هستند. دفاع بازیکن حریف در این ناحیه معمولاً فشردهتر است. با پاسهای سریع و صحیح میتوان موقعیت خوبی برای شوت ایجاد کرد. تمرین زیاد، دقت شوت را بالا میبرد. موقعیتیابی خوب کلید اجرای موفق این پرتابهاست. گاهی این شوتها باعث ایجاد ریتم مثبت در تیم میشوند.
2. امتیازگیری با پرتاب سهامتیازی
این نوع شوت از خارج قوس انجام میشود و در صورت موفقیت، سه امتیاز دارد. بازیکن باید دقت بالایی داشته باشد، چون فاصله تا حلقه بیشتر است. معمولاً بازیکنان شوتزن حرفهای این پرتابها را انجام میدهند. تیمها از اسکرین برای آزاد کردن شوتزن استفاده میکنند. موفقیت در این شوت نیازمند تمرین مکرر است. دفاع حریف معمولاً فشار بیشتری در این منطقه وارد میکند. پرتابهای موفق میتوانند اختلاف امتیاز را به سرعت کاهش دهند. این شوتها در بازیهای نزدیک حیاتی هستند. ستارگان بسکتبال معمولاً در این بخش درخشان ظاهر میشوند.
3. دانک برای نمایش قدرت و امتیاز
دانک به ورود مستقیم توپ به حلقه از بالا با پرش بلند گفته میشود. این حرکت نهتنها امتیازآور است، بلکه انرژی زیادی به تیم میدهد. بازیکنان بلند قامت و قوی در اجرای دانک موفقترند. این تکنیک در موقعیتهای خاص مثل ضدحمله بسیار مؤثر است. تماشاگران از دیدن دانک هیجانزده میشوند. دانکها ممکن است منجر به خطای بازیکن مدافع هم شوند. بازیکن باید پرش بلند و کنترل توپ بالایی داشته باشد. تمرینات قدرتی و سرعتی در افزایش مهارت دانک موثرند. دانک میتواند روند بازی را به نفع تیم تغییر دهد.
4. پرتابهای آزاد و نقش آنها در امتیازگیری
هرگاه بازیکنی هنگام پرتاب مورد خطا قرار گیرد، میتواند پرتاب آزاد انجام دهد. هر پرتاب موفق یک امتیاز به همراه دارد. این لحظات نیازمند تمرکز بالا هستند. بعضی بازیکنان درصد موفقیت بالایی در پرتاب آزاد دارند. در لحظات حساس بازی، این امتیازها تعیینکننده هستند. تیمها بازیکنان ضعیف در پنالتی را هدف خطای عمدی قرار میدهند. تمرین پرتاب آزاد بخش ثابت برنامه تمرینی بازیکنان است. وضعیت بدنی و روانی بازیکن در موفقیت این پرتابها تاثیر دارد. خطاهای زیاد حریف میتواند به نفع تیم صاحب توپ تمام شود.
5. فرصتسازی با ریباندهای هجومی
ریباند هجومی زمانی رخ میدهد که بازیکن توپ برگشتی از حلقه را جمع کرده و دوباره شوت میزند. این شوتها اغلب از فاصله نزدیک انجام میشود. بازیکنان سنتر یا فوروارد نقش اصلی در این تاکتیک دارند. جایگیری درست و هوش بازی در موفقیت این نوع امتیازگیری اهمیت دارد. این فرصتها باعث تکرار حمله و افزایش شانس گلزنی میشود. دفاع تیم مقابل اغلب در این موقعیتها دچار سردرگمی میشود. تیمهایی که ریباند هجومی قوی دارند، امتیاز بیشتری کسب میکنند. تمرین کار تیمی و تصمیمگیری سریع، در این تاکتیک بسیار مهم است. این نوع بازی میتواند انرژی روانی تیم را بالا ببرد.
شروع مسابقه با پرش توپ در مرکز زمین
داور با پرتاب توپ به هوا بازی را آغاز میکند. دو بازیکن برای گرفتن توپ به بالا میپرند. هر تیم میخواهد توپ را اول بهدست آورد. باقی بازیکنان باید فضای مشخصی را رعایت کنند. لمس توپ پیش از رسیدن به اوج، خطاست. فقط یک بار میتوان توپ را در هوا زد. تیمی که توپ را تصاحب کند، حمله را شروع میکند. این قانون برای شروع منصفانه طراحی شده است. رعایت نظم آغاز بازی اهمیت زیادی دارد.
۲. ساختار زمانی و مدت بازی بسکتبال
بازی از چهار کوارتر ده دقیقهای تشکیل میشود. بین کوارترها زمان استراحت کوتاه داده میشود. نیمه مسابقه نیز ۱۵ دقیقه توقف دارد. در NBA مدت کوارتر ۱۲ دقیقه است. اگر بازی مساوی شود، وقت اضافه برقرار میشود. هر تیم تعدادی تایماوت دارد. زمان فقط در حالت بازی فعال است. داور زمان را دقیق تنظیم میکند. نظم زمانی بخش مهمی از قوانین است.
۳. روشهای کسب امتیاز در بسکتبال
پرتاب توپ در حلقه حریف امتیاز ایجاد میکند. بسته به محل پرتاب، امتیاز متفاوت است. دو امتیاز برای پرتاب نزدیک و سه امتیاز از دور است. خطاها باعث گرفتن پرتاب پنالتی میشوند. هر پنالتی یک امتیاز دارد. مهارت پرتاب در امتیازگیری نقش اساسی دارد. موقعیت بازیکن اهمیت بالایی دارد. توپ باید کاملاً وارد سبد شود. قوانین امتیاز بازی را جذاب میکنند.
۴. انواع خطاهای بازی و پیامد آنها
تماس فیزیکی غیرمجاز موجب خطا است. بازیکن با پنج خطا از بازی خارج میشود. خطاهای فنی مثل اعتراض هم جریمه دارند. خطاها به پرتاب آزاد یا مالکیت توپ منجر میشود. تخلفاتی بدون برخورد نیز وجود دارند. از جمله راه رفتن با توپ یا دو بار دریبل. داوران موظف به اعلام دقیق خطا هستند. قوانین خطا امنیت بازیکنان را حفظ میکند. فهم این موارد بازی را منصفانهتر میکند.
۵. حرکت با توپ و نحوه پاس دادن
حرکت توپ باید با دریبل انجام شود. پس از توقف، دریبل مجدد مجاز نیست. پاسها باید سریع و هدفمند باشند. استفاده همزمان از دو دست در دریبل خطاست. بازیکن نباید با توپ بدون حرکت بماند. انواع پاس برای شکستن دفاع استفاده میشوند. هماهنگی و دقت در پاس اهمیت دارد. مهارت در کنترل توپ ضروری است. این قوانین جریان بازی را روان میسازند.
بسکتبال در اواخر قرن نوزدهم توسط جیمز نایسمیت، معلم ورزش کاناداییالاصل در ایالات متحده، خلق شد. او که در کالج اسپرینگفیلد ماساچوست تدریس میکرد، دنبال راهی برای پرکردن اوقات زمستانی دانشجویان بود. نایسمیت دو سبد میوه را به بالای دیوار نصب کرد و از توپ فوتبال برای بازی استفاده نمود. با نوشتن ۱۳ قانون ساده، نخستین بازی برگزار شد. هدف اصلی سرگرمی، نظم و دوری از خشونت بود. اولین واکنشها مثبت بودند و بازی میان دانشجویان محبوب شد. بهتدریج بازی به مدارس دیگر نیز سرایت کرد. نایسمیت ناخواسته ورزشی جهانی را پایهگذاری کرد.
۲. قوانین نخست بسکتبال بیشتر برای حفظ نظم طراحی شده بودند. دویدن با توپ ممنوع بود و تنها پاس و پرتاب مجاز بود. برای امتیاز باید توپ را به داخل سبد انداخت که ته بسته داشت. هر بار پس از گل باید کسی بالا میرفت و توپ را بیرون میآورد. بازیکنان اجازه تماس فیزیکی زیاد نداشتند. بازی بدون تایم رسمی و داور بود. با ورود به قرن بیستم، قوانین تغییر کرد و پیچیدهتر شد. دریبل و ضربالاجلها اضافه شدند. استانداردسازی قوانین باعث جهانیشدن بازی شد.
۳. ابزارهای اولیه بسکتبال بسیار ساده بودند. توپ فوتبال که گرد و سنگین بود، مورد استفاده قرار میگرفت. سبدهای میوهای با ته بسته بر دیوار کوبیده میشدند. این امر روند بازی را کند میکرد. بعد از مدتی سبدها با حلقههای باز فلزی جایگزین شدند. زمینها از سالنهای ساده به میادین رسمی تبدیل شدند. توپ مخصوص بسکتبال ساخته شد که سبکتر و جهندهتر بود. لباس و کفش ورزشی نیز متحول شد. امروزه تجهیزات حرفهای بخشی اساسی از بازیاند. تحول تجهیزات به رشد فنی بازی کمک زیادی کرد.
۴. ساختار تیمی در ابتدا مشخص نبود. هر تیم شامل ۹ بازیکن بود که به صورت نیمهسازمانیافته بازی میکردند. نبود دریبل، بازی را ایستا و کند میکرد. با کاهش تعداد بازیکنان به ۵ نفر، نقشها تخصصی شد. جایگاههایی چون گارد و فوروارد شکل گرفتند. استراتژیهای تیمی پدیدار شدند. مربیان نقش کلیدی در تعیین تاکتیکها یافتند. هماهنگی و بازی گروهی توسعه یافت. ساختار فعلی حاصل یک قرن تجربه و اصلاح است. بسکتبال مدرن از نظر فنی بسیار پیشرفته شده است.
۵. بسکتبال پس از موفقیت در آمریکا، به کشورهای دیگر راه یافت. سازمانهایی مثل YMCA نقش حیاتی در این گسترش داشتند. در دهه ۱۹۳۰، بسکتبال وارد المپیک شد و جهانی شد. فدراسیون جهانی بسکتبال (FIBA) تأسیس شد تا مقررات را هماهنگ کند. رسانهها و پخش زنده بازیها باعث افزایش محبوبیت شدند. لیگهای داخلی و بینالمللی شکل گرفتند. بسکتبال اکنون یکی از ۵ ورزش محبوب دنیا است. میلیونها هوادار در سراسر جهان دارد. از بازیای ساده، ورزشی فراگیر پدید آمد.